¶κης Tεμπερίδης
ΓΡΑΜΜΑ ΑΠΟ TH ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗς
EK TOY ΑΣΦΑΛΟΥΣ ΣΥΖΗΤΗΣΗ ΠΕΡΙ ΟΔΙΚΗΣ... ΑΝΑΣΦΑΛΕΙΑΣ
H ΣΥΖΗΤΗΣΗ που διοργανώθηκε στις 27 Μαρτίου από την αντιπροσωπεία της
Ρενό-Ρομπόπουλος είχε σαν θέμα -τι άλλο- την οδική ασφάλεια. Στην αίθουσα
συνεδριάσεων της Δ.Ε.Θ. συγκεντρώθηκαν εκείνο το απόγευμα άνθρωποι σχετικοί
με το αντικείμενο, οι οποίοι προσπάθησαν -ο καθένας από τη σκοπιά του- να
αναλύσουν για άλλη μια φορά τις αιτίες των ατυχημάτων, αλλά και τους
τρόπους μείωσής τους. Πέρα από τις καλές προθέσεις των ομιλητών όμως και τα
πολλά σωστά που ειπώθηκαν, το συμπέρασμα που βγήκε ήταν μάλλον συγκεχυμένο:
με απλά λόγια, δηλαδή, για τα τροχαία ατυχήματα φταίνε πολλά και για να
καταπολεμηθούν αυτά πρέπει να κάνουμε ακόμη περισσότερα. Στη συζήτηση πήρε
πρώτος το λόγο ο Τεχνικός Διευθυντής της αντιπροσωπείας κ. A. Γιασίν, ο
οποίος και έριξε το βάρος στο βαθμό ευθύνης του αυτοκινήτου και κατ?
επέκταση στη συντήρησή του. Από τον εκπρόσωπο της Τροχαίας Θεσσαλονίκης κ.
M. Σεφερίδη ακούσαμε αρκετά για όσα κάνει η υπηρεσία για την αποφυγή των
ατυχημάτων, αλλά οι «ξύλινες» θέσεις περί αστυνόμευσης (παντού αυτή πια;)
ελάχιστα έπεισαν τους λίγους που παρακολούθησαν τη συζήτηση. Στη συνέχεια
από την πλευρά του Δήμου και της Δ.Ε.Κ.Ε. Θεσσαλονίκης, επισημάνθηκε η
ευθύνη - και - των δρόμων στη δημιουργία ατυχημάτων, τόσο μέσα όσο κι έξω
από την πόλη. Τελευταίος μίλησε ο συνάδελφος κ. K. Στέφου ο οποίος και
«προσγείωσε» τη συζήτηση στα επίπεδα του ρεαλισμού, προβάλλοντας ένα βίντεο
με ανατριχιαστικές -πλην καθημερινές- εικόνες από τροχαία ατυχήματα, τις
οποίες κι «έντυσε» με τους μακάβριους όσο και πραγματικούς αριθμούς της
στατιστικής ατυχημάτων στην Ελλάδα. Μετά τις ομιλίες και τις προβολές, η
συζήτηση που άναψε κυρίως από συναδέλφους, ήταν και το πιο ζωντανό μέρος
μιας εκδήλωσης που δυστυχώς ελάχιστος κόσμος την παρακολούθησε. Πέρα από το
αποτέλεσμα της συζήτησης πάντως δεν έχουμε παρά να χειροκροτήσουμε την
πρωτοβουλία της αντιπροσωπείας Ρενό - Ρομπόπουλος και να της ευχηθούμε καλή
συνέχεια, με μεγαλύτερη απήχηση στο κοινό των Θεσσαλονικέων, οδηγών και μη.
ΕΦΙΑΛΤΕΣ ΘΕΡΙΝΗΣ ΝΥΚΤΟΣ
O ΜΑΪΟΣ είναι μήνας μεγάλων «αλλαγών» για την καθημερινότητα των
Θεσσαλονικέων. Όπως σε κάθε πόλη που σέβεται τη... νύχτα της, έτσι κι εδώ,
το μήνα αυτό ανοίγουν δεκάδες κέντρα διασκέδασης (ή «μαγαζιά» όπως τα λένε
οι ειδήμονες του μεσονυκτίου) για την καλοκαιρινή περίοδο. Στη Θεσσαλονίκη
ο δρόμος για το αεροδρόμιο μετατρέπεται κάθε τέτοιο καιρό σε πραγματικό
παζάρι διασκέδασης που σε μουσική και χρώματα Νέον, μόνο το Σάνσετ
Μπουλεβάρντ του Λος Αντζελες έχει να ζηλέψει. Ενώ όμως στην Καλιφόρνια η
οδική ασφάλεια προέχει όλες τις ώρες της ημέρας, εδώ προηγείται το
τσιφτετέλι και οι άλλοι «ευγενείς» ρυθμοί. Αν σ? αυτά δε, προσθέσουμε και
μερικούς τόννους αλκοόλ, τότε το αποτέλεσμα είναι αντάξιο ενός
αιματοβαμμένου δισέλιδου στα ταμπλόιντς κάθε Δευτέρας. Μια βόλτα προς το
αεροδρόμιο μπορεί να σας πείσει για το τι σημαίνει πραγματική λαιμητόμος,
ιδίως μετά τις δέκα το βράδι: ο δρόμος είναι φαρδύς, με δύο λωρίδες για
κάθε κατεύθυνση. Στη μέση ένα στηθαίο αποκλείει σχεδόν κάθε πιθανότητα για
μετωπική, εδώ κι ενάμισι χρόνο. Από κει και πέρα το χάος. H διαγράμμιση της
αρτηρίας είναι σβησμένη την περίοδο αυτή, αφού οι αρμόδιοι τη θυμούνται
μόνο τις παραμονές της παρέλασης του Οκτωβρίου, τότε δηλαδή που περνά από
κει η Μερτσέντες του Προέδρου της Δημοκρατίας! Για τα επόμενα 15 χιλιόμετρα
έξω από τα όρια της πόλης, ο ανυποψίαστος οδηγός δε συναντά παρά σταθερές
και κινητές παγίδες. O φωτισμός είναι ανύπαρκτος και τα ανακλαστικά
στοιχεία της μπαριέρας αόρατα από το καυσαέριο. Αντίστοιχα αόρατες είναι οι
διασταυρώσεις και οι δεκάδες είσοδοι των νυκτερινών κέντρων. Από την άλλη,
οι φωτεινές επιγραφές μπερδεύουν το οπτικό πεδίο και σα να μην έφτανε αυτό,
κάθε τόσο τα όρια του δρόμου αλλάζουν δίχως να γίνονται αντιληπτά. H
αδρεναλίνη ανεβαίνει ακόμη και στις ταχύτητες που υπαγορεύουν τα σήματα της
τροχαίας. Κι αν αυτά δε σας πτοούν, συνεχίζουμε: η κίνηση είναι μεγάλη. Και
έξω από κάθε «μαγαζί» το κακό παραμονεύει: άλλοι φρενάρουν απότομα για να
σταθμεύσουν, κάποιοι προσπαθούν να ξεμυτίσουν από τα πάρκινγκ των κέντρων
και άλλοι, με στυλάτες όσο και χαζοχαρούμενες φατσούλες, περνούν απέναντι
την αρτηρία, πηδώντας πάνω από το στηθαίο. Είναι να απορεί κανείς πως
γίνονται δεκάδες μόνο (κι όχι περισσότερα...) σοβαρά ατυχήματα μέσα σ?
ολόκληρο το καλοκαίρι. H εικόνα που σας περιγράφω είναι ακόμη χειρότερη
μετά το κλείσιμο των «μαγαζιών», τότε δηλαδή που το αλκοόλ έχει μπει για τα
καλά στο αίμα... Τη συνέχεια μπορείτε να τη φανταστείτε.
Εκείνο που δεν μπορούμε να καταλάβουμε εμείς είναι γιατί τα έργα
διαπλάτυνσης γίνονται πάντα μέσα στο κατακαλόκαιρο κι όχι την άνοιξη; Και
ποιός ελέγχει τις φωτεινές επιγραφές και τους προβολείς, έξω από τα κέντρα
διασκέδασης; όσο για την αστυνομία, γιατί αφήνει κάθε βράδι, χιλιάδες
αυτοκίνητα σταθμευμένα στις άκρες μιας οδού ταχείας κυκλοφορίας; Ή μήπως
γιατί η ίδια υπηρεσία κάνει αλκοτέστ 5 μόνο φορές το χρόνο, όταν ξέρουμε σε
ποιά κατάσταση οδηγούν τις νύχτες οι περισσότεροι;
Όλα τα παραπάνω βέβαια δεν αφορούν μόνο το συγκεκριμένο δρόμο στη
Θεσσαλονίκη, αλλά τους αντίστοιχους σε όλες τις πόλεις της χώρας. Από την
άλλη, τα ατυχήματα του Σαββατόβραδου -όπως τα λένε- είναι μια μάστιγα και
σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Εδώ το φαινόμενο έχει βάση καθημερινή (ποιός
κάθεται μέσα για να βγει το Σάββατο στην Ελλάδα;) κι όμως τα μέτρα
λαμβάνονται μόνο μετά από κάποια πολύνεκρα... Μήπως είναι καιρός φέτος να
κάνουμε λιγότερο δυσάρεστες τις νύχτες του επερχόμενου θέρους;
ΠΕΡΙ ΔΙΟΔΙΩΝ ΠΑΡΑΛΟΓΙΣΜΟΙ...
ΥΠΟΛΟΓΙΣΑΤΕ ποτέ πόσο κοστίζει η περιβόητη εθνική οδός Νο 1 ανά χιλιόμετρο
στον κάτοχο επιβατικού αυτοκινήτου; Ακριβώς 3,5 ελληνικές δραχμές. Το
κόστος είναι μικρό αν και από τα 516 χιλιόμετρα που ενώνουν την Αθήνα με τη
Θεσσαλονίκη, μόνο τα 50 είναι(;) αυτοκινητόδρομος. Ας δεχτούμε όμως ότι
πρέπει να πληρώνουμε προκαταβολικά στο κράτος για να φτιαχτούν και τα
υπόλοιπα 450 (ενώ αλλού τα διόδια «πληρώνουν» τη συντήρηση των ήδη
υπαρχόντων αυτοκινητόδρομων). Εκείνο όμως που είναι πέρα για πέρα άδικο
είναι η ανισομερής χρέωση κατά μήκος της διαδρομής. Ας δούμε ένα
παράδειγμα: ξεκινώντας από Αθήνα πληρώνεις 200 δρχ. πριν τη Μαλακάσα και
άλλες 400 στα διάσημα (από τα τηλεοπτικά ρεπορτάζ) διόδια της Χαλκίδας.
Σύνολο 600 δρχ. Με τα χρήματα αυτά ο οδηγός μπορεί να πάει στην Εύβοια και
να χρεωθεί με 8,5 δρχ./χιλιόμετρο, όσα δηλαδή θα χρεωνόταν στις πιο φτηνές
αουτοστράντα της γειτονικής χώρας. Με αυτό το ποσό όμως ο ίδιος μπορεί να
περάσει τη Λαμία, τη Στυλίδα και τον Καραβόμυλο, τουτ? έστιν 230-240
χιλιόμετρα και 2,5 δρχ./χιλιόμετρο. Αντίστοιχα όποιος ξεκινά από τη
Θεσσαλονίκη με προορισμό τον Πλαταμώνα θα χρεωθεί με 8 δραχμές για κάθε
χιλιόμετρο. Οικονομική αδικία; Μάλλον ναι, γι? αυτό και πολλοί βρήκαν τρόπο
ν? αποφεύγουν τα ακραία διόδια της εθνικής οδού, στη Θήβα και τα Μάλγαρα.
Στην πρώτη περίπτωση, η εθνική οδοποιΐα φρόντισε να βάλει μίνι διόδια στην
προηγούμενη έξοδο. Στη Θεσσαλονίκη, ακόμη και σήμερα εκατοντάδες νταλίκες
συνεχίζουν να περνούν από τα χωριά του Αξιού. Το ελληνικό δαιμόνιο δε
σταματά πουθενά λοιπόν. H ουσία όμως είναι αλλού. Το κουτοπόνηρο κράτος
αφού δεν είχε την έμπνευση και τα χρήματα να φτιάξει διόδια που να χρεώνουν
με το χιλιόμετρο, σκέφτηκε να βάλει τους σταθμούς κοντά στα μεγάλα αστικά
κέντρα, απ' όπου και υπάρχει η μεγαλύτερη κίνηση. Κατ? αυτό τον τρόπο το
σύστημα των διοδίων ωθεί τους οδηγούς ν? αποφεύγουν τις κοντινές διαδρομές
μέσω εθνικής και τους προκαλεί να σκαρφίζονται «κοπάνες» για εξοικονόμιση
χρημάτων. Από την άλλη η Εθνική συμφέρει για μεγάλες διαδρομές. O αγοράζων
χοντρικώς δηλαδή κερδίζει...
MANIA ME TA ΣΤΟΠ
ΣΕ TOYTH τη χώρα έχουν μια τάση να μας φρενάρουν γενικώς. Δεν είναι μόνο το
κρατικό φρένο σε κάθε εξέλιξη και προκοπή, αλλά και το φρένο στην οδήγηση.
Ας γίνω πιο συγκεκριμένος: έχω την εντύπωση ότι οι άνθρωποι της εθνικής
οδοποιΐας έχουν μια μανία με τα σήματα STOP. Δε γνωρίζω αν αυτή οφείλεται
στη δική μας αδιαφορία απέναντί τους, αλλά η τοποθέτησή τους σχεδόν παντού,
υποπτεύομαι ότι στοχεύει στη διακοπή της ψυχικής μας ηρεμίας, κάποιες
φορές. Σε ορισμένες μάλιστα περιπτώσεις τα -κατά τ? άλλα απαραίτητα-
σήματα, είναι τόσο απερίσκεπτα τοποθετημένα, που όποιος υπακούσει σ? αυτά,
κινδυνεύει να λυντσαριστεί από τους άλλους οδηγούς. Παράδειγμα πρώτο, που
το συναντώ συχνά έξω από τη Θεσσαλονίκη και συγκεκριμένα στην εθνική οδό:
σ? έξοδο από ανισόπεδη διάβαση προς τον αυτοκινητόδρομο, ένα τεράστιο και
καλοβαμμένο STOP σε υποδέχεται παρότι η λωρίδα επιτάχυνσης σε βγάζει με
100+ χλμ./ώρα στο κυρίως ρεύμα κυκλοφορίας. Εδώ ο δαίμων της σήμανσης, αντί
να ευνοεί την έγκαιρη επιτάχυνση των αυτοκινήτων τα υποχρεώνει να
σταματήσουν εντελώς. Φυσικά αν το κάνεις αυτό, κινδυνεύεις και συ και οι
από πίσω σου ερχόμενοι... Παράδειγμα δεύτερο, πάλι κατά μήκος της Εθνικής:
σ? εκείνα τα διόδια όπου για το ένα ρεύμα κυκλοφορίας, έχει καταργηθεί η
πληρωμή, ο νομολάτρης οδηγός μπορεί να τρελαθεί: πάνω από την πινακίδα που
αναγράφει «περάστε ελεύθερα», υπάρχει κι ένα STOP. Υπακούς ή φεύγεις σα να
μην υπάρχει; Το κακό είναι ότι όταν κάποια σήματα σ? υποχρεώνουν να τ?
αψηφάς, τότε και κάποια άλλα -σωστά τοποθετημένα- μπορεί να σου φαίνονται
το ίδιο άχρηστα ή υπερβολικά. Και τις συνέπειες τις διαβάζουν καθημερινά
κατά χιλιάδες οι πρόεδροι των μονομελών πλημμελειοδικίων...
ΑΡΜΟΔΙΟΙ ΓΡΗΓΟΡΕΙΤΕ...
ΣΤΑ γραφεία του Δήμου Θεσσαλονίκης βρέθηκα για άλλη μια φορά, με σκοπό να
μάθω τα τελευταία νέα για τα έργα που γίνονται και για τα προγράμματα των
επόμενων μηνών. O διευθυντής του τμήματος οδοποιΐας με υποδέχθηκε φιλικά.
Δίχως χρονοτριβή του ζήτησα «δελτίο έργων» για την ενημέρωση της στήλης. O
καλός άνθρωπος ήταν κατηγορηματικός: «κ. Τεμπερίδη, αυτό τον καιρό δε
γίνεται τίποτε στο Δήμο, όλοι ασχολούνται με το εθνικό μας θέμα...». Έμεινα
άναυδος. «Καλά, τι γίνεται με το Μετρό, τα πάρκινγκ, την Παλιά Παραλία, τις
ανισόπεδες διαβάσεις, τον εκσυγχρονισμό σηματοδότησης, τους
ποδηλατόδρομους», επέμεινα. Και η απαντήσεις του αρμόδιου ήταν
αποκαρδιωτικές: το πάρκινγκ στο λιμάνι, δε λειτουργεί λόγω γραφειοκρατικών
προβλημάτων, τα έργα για το άλλο στο διοικητήριο έχουν επιβραδυνθεί λόγω
παρέμβασης της αρχαιολογικής υπηρεσίας (από κάτω υπάρχουν βυζαντινά
μνημεία...), το Μετρό περιμένει την επόμενη φάση διαγωνισμού κι εντάσσεται
στο δεύτερο πακέτο Ντελόρ, ενώ για την Παραλία επικρατεί ακόμη διαμάχη για
το αν πρέπει να επεκταθεί επιφανειακά ή όχι. Όσον αφορά στους ανισόπεδους
κόμβους σε καίρια σημεία της πόλης και στον εκσυγχρονισμό των φαναριών, τα
σχέδια είναι φυλαγμένα καλά στα συρτάρια για υπογραφές... Και τί έγινε την
άνοιξη στην περιφέρεια της Θεσσαλονίκης, από πλευράς κυκλοφοριακού;
Ελάχιστα πράγματα θα λέγαμε. Διανοίχθηκε η εθνική οδός προς την -πρώην-
Γιουγκοσλαβία, στο ύψος της Σίνδου, έκλεισε (ή περίπου) η έξοδος προς την
εθνική οδό Νο 1 από έργα αποχέτευσης (...), μπήκαν μερικά σήματα σε μεγάλες
οδούς της πόλης, δεν ξεκίνησε η διάνοιξη της οδού Λαγκαδά, αλλά φτιάχτηκε
ακόμη μία έξοδος προς την «περιφερειακή», στην ανατολική πλευρά της πόλης.
Με απλά λόγια δηλαδή, τους προηγούμενους τρεις μήνες η Θεσσαλονίκη έμεινε
όπως την ξέρατε. Όμορφη, αλλά ίδια και κυρίως... ατελής. Για άλλη μια φορά
αποδείχτηκε ότι κάθε διοίκηση Δήμου ή Νομαρχίας, «κουράζεται» όταν περνούν
τα πρώτα χρόνια κι αυτό αντανακλά στην εξέλιξη της ίδιας της πόλης.
Χρειάζεται αλλαγή λοιπόν; Πιστεύω πως ναι κι ας κινδυνεύω να κατηγορηθώ για
αντιπολιτευτική διάθεση. Για το Θεό όμως δεν υπονοώ ότι πρέπει ν' αλλάξουν
οι διοικήσεις της πόλης με την κομματική τους έννοια, γιατί έτσι κι αλλιώς
οι δημοτικές εκλογές, αυτόν το σκοπό έχουν. Εκείνο που προέχει είναι να
επανέλθει το πνεύμα δημιουργίας που είδαμε κατά καιρούς στο παρελθόν και
που σήμερα -δυστυχώς- φαίνεται να έχει εκλείψει. Ανεξάρτητα από το πολιτικό
χρώμα των διοικούντων και για το καλό της πόλης. H οποία ας μην ξεχνάμε ότι
σε λίγα χρόνια θα βαπτισθεί πολιτιστική πρωτεύουσα της Ευρώπης._Α.Τ.